Wil je reageren op deze of een andere publicatie? Gebruik dan alsjeblieft het 'Vragen & Reacties' formulier.

Download 'Mobilisatie Herinneringen'

Uitgave: 12 mei 2021.
Bijgewerkt: 25 juni 2024.

Tussen 1950 en 1952 beschreef Lolke Rang (1893-1963) in enkele schriften zijn herinneringen aan zijn vrijwillige militaire carrière bij het reservekader van het leger, naast zijn burgercarrière als onderwijzer. Zijn opkomsten in de zomers van 1912, 1913 en 1914 komen daarin aan bod. De laatste opkomst zou door de mobilisatie onverwachts langer duren, namelijk tot 1919. Deze herinneringen van een officier zijn door inhoud, schrijfstijl en details zeer waardevol en bevatten informatie die in geen enkel officieel archiefstuk is te vinden. Het zijn bovendien de meest omvangrijke geschreven herinneringen van een militair over de mobilisatie in de Stelling van Amsterdam.

Lolke Rang vertelt over de opleidingen op de Oranje-Nassau kazerne, de oefeningen op de Oldebroekse heide en zijn verblijf op drie forten, twee standplaatsen van de artillerie buiten de forten en bij de staf van de groep Halfweg. Het geeft een uniek beeld van het dagelijks leven als artillerie-officier en de bijzondere situaties die hij heeft meegemaakt. Het vernemen van het uitbreken van de 'Duitsche oorlog', de bijstand voor de watersnoodramp en vele andere ernstige en vrolijke gebeurtenissen.

Tussen de verhalen door bevat het interessante details over forten, batterijen, uitkijkposten en het landschap van destijds. Bovendien geeft hij informatie over schilderingen in Fort benoorden Spaarndam. Tegelijk is hij open over zichzelf en schrijft hij over geen werk kunnen vinden, zijn gevoel van minderwaardigheid, het overlijden van zijn jongere broer, zijn "flaters" enzovoort. Hij overwint de moeilijkheden dankzij vertrouwen van zijn chefs en familie, en zijn geloof in God. Onbedoeld schetst hij de sociale en medische omstandigheden in die tijd, inclusief de verschillen tussen rangen en standen. Ondanks alles schrijft hij in 1952 als laatste zin: “De vijf-en-halfjarige diensttijd was de beste tijd voor mijn menschen leven.”

De herinneringen van Lolke Rang zijn door ons bewerkt tot de publicatie 'Mobilisatie Herinneringen, Juweeltje van leven onder den brandenden wereldoorlog'. Het omvat meer dan honderd A4-pagina's en bevat 76 afbeeldingen, aanvullende informatie en bronvermelding. Er zijn een redelijk aantal historische foto's van hem gevonden, zo is hij op een aantal foto's in het Herinneringsalbum Stelling van Amsterdam (1916) herkend.

Inhoudsopgave

1. Inleiding
2. Hoe mijn Militaire Dienst begon
3. Eerste 60 dagen op Oranje-Nassau Kazerne
4. Tweede tijdperk in de kazerne, 75 dagen
5. Derde opkomst, maar geen 75 dagen
6. Fort Zuidwijkermeer
7. Fort Veldhuis
8. Assendelft buiten de forten
9. Van Assendelft naar Halfweg en verder
10. Spaarndam buiten de forten
11. Groepsstafkwartier Halfweg I

Fort Spaarndam-Noord
12. - Eerste dag op het fort
13. - Betonnen fort in eindelooze weiden
14. - Foutieve schootsvelden
15. - Commandant Scholten
16. - Schilderen en andere kunsten
17. - H.H. Officieren
18. - Leven op het fort
19. - Kepi in de watersnoodstorm

20. Groepsstafkwartier Halfweg II
21. Besluit
22. Slotwoord
Bijlage A. Reservekader 1893-1933

Zie ook de Thema-nieuwsbrief 'Herinneringen van Reserve-Luitenant Rang' voor verantwoording, aanvullingen en samenvattingen van enkele verhalen.

Aanbevelingen

"Erg mooi stuk met prachtige dialogen, zó precies genoteerd. De personen gaan leven, naarmate je verder leest."
"Van een aantal teksten toch een goed lopend verhaal weten te maken. Zeker met de aanvullingen van annotaties en foto’s."
"Buitengewoon verhaal!! Een klapper en juweeltje!"