Uitgave: 10 oktober 2020.
Bijgewerkt: 4 maart 2024.

"Beste Nederlanders" is een persoonlijke brief over een geheim project in de Koude Oorlog. Het zijn de geschreven herinneringen van een stafmedewerker van een Stay Behind-organisatie. De brief is aangevuld met annotaties en bevindingen uit eigen onderzoek. De Stay Behind-organisaties gebruikten meerdere forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam.

In Nederland ontstonden kort na de Tweede Wereldoorlog, geheel los van elkaar, twee organisaties die in het geheim voorbereidingen troffen voor verzet en inlichtingen bij een volgende bezetting. Zij waren voortgekomen uit een Amsterdamse verzetsgroep en het door de Nederlandse regering in Engeland opgerichte Bureau Inlichtingen.
Ter voorbereiding van het verzet middels illegale pers en sabotage ontstond Operaties (O), dat viel onder het Ministerie van Algemene Zaken. De organisatie was ontstaan uit een initiatief van G.M.H. Veeneklaas. Hij was tijdens de oorlog lid van het verzet en agent geworden voor het Bureau Bijzondere Opdrachten (B.B.O.).

Deze publicatie is gebaseerd op een brief van het hoofd van de sectie Sabotage van Operaties, werkend onder de dienstnaam Pelt. Als jong rechtenstudent in Nijmegen raakte hij tijdens de Tweede Wereldoorlog betrokken bij het verzet en ervoer de dodelijke gevolgen van een slechte voorbereiding. Na de oorlog werd hij benaderd als instructeur veiligheid voor Operaties, maar hij werd hoofd Sabotage. Dat was hij naast zijn normale werk als advocaat en later rechter.
Pelt schreef tussen 2000 en 2006 drie documenten over zijn werk voor Operaties. Vervolgens schreef hij in 2007 een brief die bedoeld was voor zijn collega's van zijn normale werkkring als rechter. Die brief is echter nooit verzonden. Tot nu...

Inhoudsopgave

1. Voorwoord
2. Verzet
3. Oorsprong
4. Start betrekking
5. Operations
6. Personele bezetting
7. Locaties
8. Afdeling Sabotage
9. Agenten en Regio's

10. Cacheren
11. Slotbeschouwing
12. Nawoord
Bijlage A. Rekrutering Christiaan Navis
Bijlage B. stichting Quia Opportet
Bijlage C. stichting Hendrik van Borselen
Bijlage D. Werk en overlijden van Piet Dor
Bijlage E. Oefeningen met de Natres

Bijlage F. Cache in Den Haag
Bijlage G. Inzet S.A.Z. in vredestijd
Bijlage H. Forten
Bijlage I. In het daglicht
Bronvermelding
Dankbetuiging
Wijzigingen
Termen

Aanbevelingen

"Een doorwrocht geheel dat ook nog eens vlot wegleest."
"De brief van Pelt is natuurlijk al geweldig interessant. Alle toevoegingen maken het tot een waardevol document."
"Complimenten voor alles wat je boven water hebt kunnen halen."
"Al met al is het een mooi en knap stuk werk geworden en zo goed mogelijk historisch onderbouwd!" (kind medewerker)
"Absoluut indrukwekkend met dit zo zorgvuldig vormgegeven eerbetoon aan de medewerkers van de Stay Behind." (kind medewerker)
"Inderdaad een waardevol document." (cmd. KMar BSB b.d.)
"een bijzondere bron, die een unieke kijk in de wereld van de Stay Behind geeft." (NIMH)

Lezing

We kunnen ook een lezing over de Stay Behind-organisaties verzorgen, gebaseerd op deze publicatie.